Φωτιά στο Μάτι: Το ηχητικό ντοκουμέντο της συγκάλυψης

«Θα τα βάλεις με το Δασαρχείο θα σ’ ανοίξει τον κώλο, θα τα βάλεις με τη Δούρου θα σ’ ανοίξει τα καπούλια» – Ακούστε τις συγκλονιστικές «οδηγίες» του τότε αρχηγού της Πυροσβεστικής Βασίλη Ματθαιόπουλου στον εμπειρογνώμονα – Άφησαν χωρίς εναέρια μέσα φωτιές σε Μάνη-Κύθηρα για να τιμωρήσουν αξιωματικό

Σοκάρουν τα αποκαλυπτικά στοιχεία που έφερε στο φως της δημοσιότητας η «Καθημερινή της Κυριακής» σχετικά με τις απειλές, τους εκβιασμούς και τα εμπόδια που έθεταν οι «ανώτεροι» απέναντι στον εμπειρογνώμονα που ορίστηκε, για να διαλευκάνει την υπόθεση της εθνικής τραγωδίας στο Μάτι Αττικής.

Tο ηχητικό ντοκουμέντο που εξασφάλισε ο πυραγός Δημήτρης Λιότσιος όταν έβαλε το κινητό του τηλέφωνο να γράφει τη συνομιλία του με τον τότε αρχηγό του Σώματος Βασίλη Ματθαιόπουλο αποτυπώνει τον τρόπο με τον οποίο «παίζεται το παιχνίδι» σε αντίστοιχες περιπτώσεις.

Όπως μπορείτε να ακούσετε στο ηχητικό απόσπασμα, που κυκλοφόρησε η Καθημερινή, ο Ματθαιόπουλος δίνει «οδηγία» στον εμπειρογνώμονα «να φτιάξει πόρισμα για τη φωτιά, όχι φταίει ο ένας, ο άλλος… Φτιάξε ένα πόρισμα με την εμπειρία σου.. Αν είναι ελλιπή στοιχεία, στ’ α…. σου. Δεν πρόκειται να σου πει ο Εισαγγελέας τίποτα».

Και συνεχίζει: «Πέντε αράδες, πέντε λέξεις, πέντε αυτά… και δωσ’ το. Και μπορεί να πάρουν την πίτα κι εσύ να πάρεις την π…».

Σε άλλο σημείο, επισημαίνει την «οδηγία» που έλαβε από την «Υπουργό»: «Μην γράψεις πουθενά σου λέω, ότι προκύπτουν ευθύνες για τους ανωτέρους σου. Η Υπουργός αυτό μου’ πε. Κάλεσέ τον, μου λέει, και πες του το. Μην γράψει ότι ευθύνεται ο Δήμαρχος ή η Δούρου, ο καθένας. Ή κάποια υπηρεσία ή το Δασαρχείο».

Ακόμη πιο συγκλονιστική όμως, είναι η παραδοχή Ματθαιόπουλου για τον τρόπο που «παίχτηκε το παιχνίδι» σε αντίστοιχες περιπτώσεις, για τις μεγάλες φωτιές σε Κύθηρα και Μάνη τα προηγούμενα χρόνια, όπου καθηλώθηκαν τα εναέρια μέσα: «Έχεις 15 χρόνια, 20, για να πάρεις σύνταξη. Θα έρθει το χαρτάκι από πάνω. Θα πούνε, στη Σάμο. Ποιος είναι; Ναι. Και στην πρώτη φωτιά μην του σηκώνεις και τίποτα. Έτσι γίνονται τα παιχνίδια. Έτσι έγιναν πέρυσι τα παιχνίδια με Καπέλιο-Βασιλειάδη. Για να καθαρίσει ο Καπέλιος τον Βασιλειάδη, τον άφησε και στα Κύθηρα χωρίς εναέρια και στη Μάνη χωρίς εναέρια».

Δυσκολίες με το… καλημέρα

Οι έρευνες, σύμφωνα με το δημοσίευμα, ξεκινούν την επόμενη της εθνικής τραγωδίας, καθώς η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου ζήτησε από τον τότε Προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών  Ηλία Ζαγοραίο να διερευνήσει «τι συνέβη». Το επόμενο εικοσιτετράωρο η Εισαγγελία αναθέτει στον αξιωματικό της Πυροσβεστικής, Δημήτρη Λιότσιο, ως εγγεγραμμένο στο μητρώο των εμπειρογνωμόνων, να αναλάβει την έρευνα για το Μάτι.

Ο κ. Λιότσιος δέχεται, αν και έχει γνώση της κρισιμότητας της υπόθεσης, δεν μπορεί ωστόσο να γνωρίζει τα εμπόδια που θα «ξεφύτρωναν» με το… καλημέρα.

Το πρώτο που του κάνει εντύπωση υπήρξε το γεγονός ότι πρόσωπα εμπλεκόμενα στην έρευνα γνωρίζουν μέχρι πού φτάνουν οι αρμοδιότητες με βάση το διοριστηριό του από την Εισαγγελία, ακόμη και αυτού του είδους οι «υπομνήσεις» έρχονται μέσα από το Πυροσβεστικό Σώμα. Ο εμπειρογνώμονας ζητά τότε από την Εισαγγελία νέο διοριστήριο για έρευνα εις βάθος, το οποίο εκδίδεται στις 3 Αυγούστου.

Παρά τις υπηρεσιακές «παραινέσεις» που δέχεται το διάστημα της έρευνας και φτάνουν μέχρι την προτροπή «θαψ’τα», ο εμπειρογνώμονας συνεχίζει και έχοντας φτάσει στο πρώτο πόρισμα δυο μήνες μετά την τραγωδία, η έρευνα «παγώνει», αφού η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου κρίνει ότι θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ένα διοικητικό πόρισμα της επιθεωρήτριας Δημόσιας Διοίκησης, που ακόμη εκκρεμεί.

Η εισαγγελική παραγγελία διαρρέει στον Τύπο και υπό το βάρος των αντιδράσεων η έρευνα συνεχίζεται, μέχρι τη στιγμή που ανακινείται ζήτημα ακυρότητας της πραγματογνωμοσύνης λόγω του βαθμού του εμπειρογνώμονα, αφού ως πυραγός δεν μπορεί να ελέγχει ανώτερους του.

Τελικά, τον Μάρτιο του 2019 το εισαγγελικό πόρισμα καταλήγει σε ποινική δίωξη 20 κρατικών και αυτοδιοικητικών παραγόντων σε βαθμό πλημμελήματος.

Τότε, την ανάκριση αναλαμβάνει ο ανακριτής, Αθανάσιος Μαρνέρης, ο οποίος, σύμφωνα με τις αποκαλύψεις της «Καθημερινής», παρέλαβε εκτός από την υπόθεση και νέα εμπόδια.

Αναζητώντας το χαμένο καταγραφικό

Χαρακτηριστικό της κατάστασης ήταν το περιστατικό, στο οποίο ανακαλύπτει την ύπαρξη δεύτερου καταγραφικού των επικοινωνιών της Πυροσβεστικής και όταν το αναζητά σε έφοδο στο Συντονιστικό Κέντρο, οι αξιωματικοί του ζητούν… ένταλμα, για να τους απαντήσει «μα εγώ είμαι το ένταλμα». Αφού περνούν τέσσερις ώρες, εντοπίζει το υπόγειο που είχε τοποθετηθεί το καταγραφικό και, όταν το επισκέπτεται, διαπιστώνει πως το καταγραφικό έχει ξηλωθεί…

Τελικά, στα μέσα Ιουνίου ολοκληρώνεται η έρευνα του ανακριτή και ζητάει από την Εισαγγελία συμπληρωματική δίωξη για το Μάτι.

Τα μοιραία λάθη

Το πάζλ των μοιραίων λαθών ξεκινά, σύμφωνα με το δημοσίευμα, από την απουσία εναέριας επιτήρησης από το ΓΕΑ, όποτε δεν εντοπίστηκε η πυρκαγιά. Επόμενο λάθος στην αλυσίδα λαθών υπήρξε η απόφαση μεταστάθμευσης των εναέριων μέσων στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας, με αποτέλεσμα να ακινητοποιηθούν εκεί τα πτητικά μέσα, αν και ο ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας είχε ενημερώσει ότι αυτό επίκειτο, λόγω των καιρικών συνθηκών. Επίσης, λάθος κατά τον ανακριτή ήταν και η διαχείριση την ίδια ώρα της πυρκαγιάς στο διυλιστήριο της Motor Oil, αφήνοντας από λάθος επιχειρησιακή εκτίμηση το Μάτι χωρίς πτητικά μέσα.

Λάθη διαπιστώνει η ανακριτική έρευνα και στο σχέδιο εκκένωσης της περιοχής. Αφενός «στελέχη της Πυροσβεστικής και της Περιφέρειας, ενώ γνωρίζουν την επικινδυνότητα της κατάστασης, δεν προχωρούν στην εκκένωση της περιοχής την κρίσιμη στιγμή», δηλαδή μεταξύ 17.30 και 17.40. Και αφετέρου «παράλληλα κανείς δεν δίνει εντολή στα πυροσβεστικά πλοιάρια (τέσσερα στον αριθμό) αλλά και σε σωστικές λέμβους των ΕΜΑΚ να μεταβούν στην περιοχή και να συνδράμουν στη διάσωση όσων είχαν βρει καταφύγιο στη θάλασσα».